Ko sve može da primi vakcinu za COVID-19? Radovanje zbog pronalaska adekvatnog cepiva protiv virusa, koji je na gotovo godinu dana u potpunosti zaustavio čitav svet, prekinuli su nedavni medicinski izveštaji o alergijskim komplikacijama koje ono izaziva. Čak 21 slučaj potvrđene anafilaksije identifikovan je nakon primene prvih 1,8 miliona doza Fajzerove vakcine.
Iako je retko, ovo je znatno veće od rizika povezanog sa drugim vakcinama. Ono što je olakšavajuća nus pojava imunizacije je što se većina slučajeva dobijanja anafilaksije dogodila u roku od pola sata od prijema vakcine i veoma je lako odgovorila na lečenje.
Šta kažu lekari ko može da primi vakcinu za COVID-19?
Centar za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC), nakon ovog saznanja preporučuje kratak period posmatranja pacijenata nakon dobijanja vakcine, u ustanovi koja je sposobna i pripremljena za lečenje anafilaksije. Međutim, hajde da se osvrnemo na njen uzrok.
Kako nastaje anafilaksija i šta ona podrazumeva?
Anafilaksija podrazumeva izuzetno tešku alergijsku reakciju, koja veoma brzo nastaje, a kod nekih pacijenata, koji imaju ozbiljnu istoriju bolesti može imati i smrtni ishod. Moderna i Fajzer vakcina u sebi sadrže poznati alergen, tzv. polietilen glikol (PEG), koji pomaže stabilizacija mRNA. PEG se inače identifikuje i kao uzrok reakcije na preparate za kolonoskopiju i to na one što imaju za cilj da omekšaju stolicu, uključujući topikalne parenteralne kortikosteroide, kao i PEG obložene tablete i paste za zube. Visoko molekuralna težina PEG-a može dakle biti imunogena, te antitela na ove pomoćne supstance u kombinaciji sa pozitivnim kožnim testovima (npr.dermatitis), mogu izazvati alergijsku reakciju.
Kojim pacijentima vakcina protiv COVID-19 virusa može izazvati jaku alergijsku reakciju?
Odgovor na ovo pitanje, nažalost i dalje ostaje nedefinisan, jer se može razlikovati za proizvođača svake vakcine protiv ovog virusa pojedinačno. Delujući pod pretpostavkom da uzročnik može biti PEG, tada se pacijenti sa sumnjivom istorijom bolesti, a koji su imali reakcije na sastojke navedene u prethodnom pasusu, mogu smatrati visoko rizičnim.
Rizičnim pacijentima se ne preporučuje da prime drugu dozu
Centar za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC), preporučuje da visoko rizični pacijenti kod kojih postoji rizik od dobijanja anafilaktičke reakcije na prvu dozu vakcine protiv COVID-19 virusa, ne dobijaju revakcinu, odnosno drugu dozu. Dakle, kada lekari sumnjaju na ovu dijagnozu, mogu pacijentu izmeriti serumsku triptazu koja može potvrditi da li osoba ima ili ne rizik od dobijanja anafilaksije. Rezultate bi zajedno trebalo da tumače alergolog i imunolog, jer istorija ove alergijske reakcije, može biti dodatna kontraindikacija i dalja komplikacija po zdravlje pacijenta, ukoliko primi neku od COVID-19 vakcina, a koja sadrži PEG.
Pacijenti koji su imali alergijsku reakciju nakon dobijanja prve doze vakcine, ali i kod onih pacijenata kod kojih je reakcija bila sumnjiva, trebalo bi da se posavetuju sa alergologom i imunologom o daljoj proceduri imunizacije, ali i medicinskom ispitivanju.
Verujemo da smo uspeli da prenesemo mišljenje lekara ko sve može da primi vakcinu za COVID-19.
Tekst uredila: Dejana Barjaktarović
Provera informacija i činjenica: dr Aleksandar Miletić
Foto:
