Sa sezonskim povećanjem nivoa polena u vazduhu primećeno je povećanje broja zaraženih od Covid-19 virusa i njegovog bržeg prenosa. Ova pojava je konstatovana čak na teritoriji čak 31 zemlje sveta u kojima je nedavno sprovedeno istraživanje veze između širenja polena i virusa Covid-19. Međutim, postoje i teorije, koje ne samo da osporavaju ovu vezu, već tvrde i da širenje polena, koje će nam doći s prolećem, je ipak u službi zdravlja ljudi i da čak velika koncentracija polena u vazduhu sprečava širenje drugih respiratornih infekcija, pa tako i virusa Covid-19.
“Kao po nekom pravilu, sa četvrtim danom od početka širenja polena povećava se broj zaraženih od Covid-19”
U najnovijem istraživanju, koje je sprovela Američka Nacionalna akademija nauka, objavljeni su podaci sa 248 lokacija iz čak 31 zemlje širom planete sa svih kontinenata, na kojima je praćena relacija zastupljenosti polena u vazduhu. Studija je takođe uzela u obzir i druge podatke sa tih lokacija kao što su: naseljenost, kretanje temperature i vlažnosti vazduha, kao i mere prevencije koje su lokalne vlasti sprovodile sa ciljem sprečavanja širenja Covid-19 virusa.
Autori ove studije konstatovali su na gotovo svim lokacijama da kada je dolazilo do širenja polena, brže se širila i infekcija Covid-19 među ljudima i to odloženo za 4 dana u proseku od dana početka širenja polena. Ono što se jedino razlikovalo od lokacije do lokacije je bio intenzitet širenja virusa, odnosno u stopi uvećanja zaraze, koja nije prelazila 44%.
Svakako, ono što je definitivno utvrđeno je, da je ta stopa bila značajno veća sa širenjem polena kroz vazduh u odnosu na raniji period bez polena.
Na koji način širenje polena ubrzava inficiranje od Covid-19?
Glavno pitanje, na koje su potom stručnjaci nastojali da odgovore, shodno ovom otkriću, je bilo na koji to tačno način polen utiče na lakše širenje infekcije. Odgovor je bio, da virus sigurno ne leti zajedno sa polenom i njegovim semenom kroz vazduh do naših očiju, usta ili nosa, već zato što polen svojim širenjem slabi naš imuni sistem i čini organizam ranjivijim, čak i kod onih osoba koje nisu alergične na polen, u pogledu odbrane od svih mogućih virusa, a posebno od Covid-19.
– Kad udišemo polen, on završi u našoj nosnoj sluznici, u kojoj geni zaduženi za zaštitu od virusa koji nam stižu iz vazduha značajno oslabe – objasnila je jedna od autorki ove internacionalne studije dr Stefani Gilles, šefica katedre za ekološku medicinu Tehničkog univerziteta u Minhenu.
Dr Gilles je pojasnila da su u eksperimentima sprovedenim tokom istraživanja miševi koji su bili izloženi većoj koncentraciji polena u vazduhu u svom telu imali manje interferona i drugih zaštitnih hemijskih signala važnih za imuni sistem. Nakon što su izloženi respiratornim virusima, miševi koji su boravili u okruženju sa većom koncentracijom polena u svom telu su imali značajno više virusa u poređenju sa miševima koji nisu izloženi polenu. Gotovo identičan rezultat je postignut i u eksperimentu sa ljudima koji su dobrovoljno pristali da učestvuju u eksperimentu.
U svakom slučaju, autori studije došli su do zaključka da je polen prouzrokovao smanjenje odbrambenih sposobnosti organizma u kontaktu sa virusima koji se prenose vazduhom, što važi i za virus Covid-19.
– Ako ste u prostoriji punoj ljudi, među kojima ima i onih koji su asimptomatski, odnosno prenosioci virusa, a prethodno ste udisali polen ceo dan, šanse da ćete zaraziti virusom su velike – objasnio je Dr Lewis Ziska, biljni fiziolog, autor studije koja se bavi proučavanjem efekata polena, klimatskih promena na javno zdravlje na Kolumbija univerzitetu u Njujorku.
Teorije o polenu kao našem savezniku u borbi protiv širenja Covid-19
Međutim, postoje i naučnici koji u svojim studijama iznose sasvim suprotnu tvrdnju – da se ne može sa sigurnošću tvrditi da povećanje polena u vazduhu tokom prolećnih i letnjih meseci povećava i broj zaraženih od drugih respiratornih i virusa Covid-19.
Najglasniji zagovornik ove teorije je profesor tehničkih nauka Otvorenog univerziteta u Holandiji, dr Martijn Hoogoveen, koji je u svom višegodišnjem istraživanju, objavljenom u miltididisciplinarnom naučnom časopisu „Science of The Total Environment“ došao do saznanja da sezonski dolazak polena koincidira sa krajem sezone gripa, a i u slučaju širenja Covid-19, broj zaraženih opada po sličnom šablonu.
Do sličnih rezultata je došla još jedna studija, rađena doduše na mnogo manjem prostoru, u regiji američkog grada Čikaga, gde autori studije tvrde da polen u pogledu zdravlja ljudi ima pozitivnu ulogu, utoliko što svojim širenjem veća koncentracija polena u stvari “blokira” ostale viruse da inficiraju ćelije respiratornih organa kod ljudi.
Kome i čemu verovati?
Postavlja se pitanje, na kraju, kako su uopšte nastale ovako značajne razlike u zakljčcima pomenutih naučnih studija.
Odgovor je ipak u široj slici. Naime, istraživanje holandskog dr Hoogoveena obavljeno je samo na teritoriji Holandije i pratilo je kretanje infektivnosti gripa tokom 4 sezone tokom svih doba u godini od 2016. do 2020. godine, dok je internacionalna studija koja zastupa tezu da se sa širenjem polena ubrzava i infekcija Covid-19 među ludima, prikupljala podatke o kretanjima polena i njegovim efektima od januara do prvih nedelja aprila prošle godine.
Prema mišljenju holandskog naučnika, podaci prikupljeni tokom samo jedne sezone ili dela samo jedne godine ne mogu biti dovoljni za izvođenje šablona ili pravila, a posebno ako se uzmu u obzir sve specifičnosti u vezi sa širenjem novog Covid-19 virusa i sada svih njegovih mutacija.
Ipak, ono na šta holandski profesor, dr Martijn Hoogoveen, nije imao odgovor je činjenica do koje su došli američki i nemački istraživači da je gotovo identičan fenomen veze širenja polena i virusa Covid-19 zabeležen u čak 31 zemlji sveta širom planete.
U maskama je spas!
Kakav god ishod da se ispostavi, u situacijama povećane koncentracije polena u vazduhu maske, po svemu sudeći, imaju presudnu ulogu, slažu se svi predstavnici struke.
U maskama je spas kad je u pitanju širenje polena i Covid-19 infekcije.
– Maske u tom slučaju rade sjajan posao blokiranja polena, pa je i nošenje maske još važnije kada polen i virusi lebde okolo – pojasnio je dr Lewis.
Ako se razmišljate koju masku odabrati, možete pročitati tekst koji će vam pomoći u odabiru – Kako da znamo koja zaštitna maska je najefikasnija?
Obavezno pročitajte i Trostruka fatalna pretnja po zdravlje ljudi u vreme pandemije.
Tekst priredio: Nebojša Janković
Provera informacija i činjenica: Dr Aleksandar Miletić