Izbor prave dijete prvenstveno je važan kada odlučujemo da se zdravije hranimo i ono što nam je uglavnom prvenstvena motivacija, skinemo višak kilograma. Ali prava dijeta može da nam pomogne oko drugih stvari. Kao što su novija istraživanja pokazala može da smanji rizik za smrtonosni karcinom prostate.
Crevne bakterije pretvaraju molekule nekih hranjivih materija u metabolite koji imaju snažnu povezanost sa razvojem agresivnog kancera prostate. Ljudi sa visokim nivoom ovih metabolita imaju i veći rizik za smrtonosni karcinom prostate.
Ovi molekuli mogu nam biti korisni kao rani biomarkeri bolesti. Dakle, prilagođavajući dijetu i životni stil muškarci mogu da smanje rizik za smrtonosni karcinom prostate.
Karcinom prostate
Javlja se uglavnom nakon 40. godine života. Kako je ova vrsta tumora najzastupljenija u Severnoj Evropi, Severnoj Americi i Novom Zelandu u odnosu na Južnu Ameriku i mediteranske zemlje (najniže stope imaju Izrael, Rusija i Japan), to upućuje da faktori sredine, a naročito ishrana utiču na pojavu ovog oboljenja. Genetska predispozicija je takođe jedan od faktora rizika.
Karcinom prostate sporo raste u odnosu na druge vrste karcinoma i veliki broj njih dugo ne bude otkriven. Rak prostate u početnoj fazi nema nikavih simptoma. U odmaklom stadijumu se javljaju tegobe poput otežanog ili učestalog mokrenja (pogotovo noću), nemogućnost održavanja normalnog mlaza, bol i pečenje prilikom mokrenja, krv u urinu…
Pojava konstantnih bolova u kostima koji traju barem dve nedelje je simptomatična za uznapredovali karcinom prostate. Ovakvi bolovi se najčešće javljaju u karlici, donjem delu leđa, kukovima ili kostima nogu. Bolovi mogu biti praćeni značajnim gubitkom telesne težine.
Dijeta kao smanjenje rizika za karcinom prostate
Studija koja je urađena na klinici u Klivlendu bavila se korelacijom ishrane i rizika od smrtonosnog karcinoma prostate. Istraživanje je obuhvatilo oko 700 muškaraca, kojima je analiziran nivo hranjivih materija određenih nekom dijetom. Od tog broja umrlo je njih 173 od karcinoma prostate. Prosečan period između ustanovljena karcinoma prostate i smrti bio je 11.69 godina.
Od preostalih 519 muškaraca 83.6% ostalo je zdravo u periodu od 13 godina koliko je rađeno istraživanje, dok je 16.4% imalo karcinom prostate, ali ne smrtonosan. Predmet analize bio je serum krvi za pojedine različite metabolite, od kojih su neki stvoreni od crevnih bakterija hrane koja je uneta. Potom su ti uzorci upoređivani sa onima koji su umrli od karcinoma prostate.
Kod onih sa agresivnim karcinomom prostate otkrivena je veza sa tri metabolita:
- Fenilacetilglutamin
- Holin
- Betain
Fenilacetilglutamin se proizvodi kada crevna bakterija pusti fenilanin koji je jedna od esencijalnih amino kiselina. Fenilanin se nalazi u visokoproteinskoj hrani kao što su mlečni proizvodi, meso, živina, soja, riba, pasulj, lešnik i dijet sokovi na bazi aspartama.
Holini se mahom nalaze u mesu, ribi, jajima i mlečnim proizvodima, mada ih ima i u lešnicima i semenkama.
Betaina ima u školjkama, pšenici, spanaću i cvekli.
Istraživanje je pokazalo da ljudi koji su na početku studije imali viši nivo fenilacetilglutamina imaju dva i po puta veću šansu da umru od karcinoma prostate, od onih sa manjim nivoom. Ljudi sa povećanim nivoom holina i betaina imaju skoro dvostruko veći rizik za smrtonosni karcinom prostate.
Neke crevne bakterije pretvaraju holine i betaine u trimetilamine i trimetilamin N-okside koji mogu da povećaju rizik od kardiovaskularnih ali i neuroloških poremećaja.
Iz ovog se može izvesti zaključak da bi dijeta u kojoj bi se u prvom redu redukovalo meso, mogla da uspešno smanji rizik od smrtonosnog karcinoma prostate. Ipak nije moguće u potpunosti izbaciti ove metabolite.
Stoga treba biti oprezan sa konačnim zaključcima. Ova studija je važan početak, pokazal je vezu sa tri metabolita, ali za konačan odgovor kako metabolizam utiče na pojavu i razvoj karcinoma prostate treba još istraživanja.